Lęk przed dużymi rewolucjami często uniemożliwia wprowadzenie istotnych zmian, nawet jeśli mogłyby znacząco wpłynąć na jakość naszego pracy. Stosowanie filozofii Kaizen eliminuje ten lęk wprowadzając zmianę małymi, łatwiejszymi do akceptacji krokami.
Zacznijmy od języka, słowo Kai Zen (jap. 改善)w tłumaczeniu na angielski oznacza good change w tłumaczeniu na język polski oznacza zmianę na lepsze, ale zostańmy przy określeniu kai zen. W Japonii większość managerów zmianę uważa za coś oczywistego. Zanim przejdziemy do samej filozofii zacytuję fragment książki Kai Zen klucz do sukcesu Japonii:
Ostatnio jeden z dyrektorów w olbrzymiej amerykańskiej międzynarodowej firmie powiedział mi, że jej prezes na początku zebrania kierownictwa oświadczył: „Panowie, naszym zadaniem jest zarządzanie zmianą. Jeżeli nie będziemy tego potrafili, nastąpi zmiana zarządu”. Dyrektor uśmiechnął się i powiedział: „Wszyscy zrozumieliśmy znaczenie tych słów”.
Także w Japonii zmiana jest sposobem życia. Czy jednak mówimy o tym samym, gdy mamy na myśli zarządzanie zmianą i zmianę zarządzania? (…) Uświadomiłem sobie, że mogą być różne rodzaje zmian: stopniowa i nagła. Podczas gdy w Japonii łatwo jest zaobserwować oba jej rodzaje, to stopniowa zmiana nie jest tak oczywistą częścią zachodniego stylu życia. W jaki sposób można wyjaśnić tę różnicę?
To pytanie skłoniło mnie do zastanowienia się nad systemami wartości. Czy warunkują one odmienne podejście do stopniowej i nagłej zmiany w Japonii i krajach Zachodu? Nagłe zmiany są łatwe do zauważenia przez wszystkich zainteresowanych i ludzie są często zadowoleni, kiedy je widzą.
Ogólnie biorąc, twierdzenie to jest prawdziwe zarówno dla Japonii, jak i krajów Zachodu.
Jak później podkreśla autor różnica polega na podejściu do zmiany dla zachodu i dla Japonii, która jako aspekt oczywisty i nawet niezauważalny praktykuje koncepcje kaizen w swoich organizacjach. W Japonii firma nie może przez długi czas pozostać niezmienna, a firmy zachodnie przez 25 lat lub więcej pozostają takie same.
Wracając do Kai Zen jest to idea, która najprościej ujmując dotyczy doskonalenia. W doskonalenie to zaangażowani są wszyscy od pracowników niższego szczebla po kadrę zarządzającą. Synergia innowacyjności i kaizen to według autora najlepszy przepis na sukces.
Przejdźmy do historii, skąd się wzięła filozofia Kai Zen. Kai zen nie jest jedynie koncepcją zarządzania, w Japonii jest częścią jej kultury. Filozofia dążąca do doskonałości na wielu szczeblach; życia osobistego, rodzinnego i zawodowego. Geneza tej filozofii swoje początki bierze z technik zarządzania i organizacji pracy na rynku Japońskim z okresu lat 40 XIX wieku. Za guru tej filozofii uważany jest Masaaki Imai, który jako pierwszy opisał ją w swojej książce w 1986 roku a o którym wspominaliśmy poprzednio. Filozofia ta praktykowana jest w takich firmach jak: Toyota, Honda czy Sony. W Polsce możemy ją spotkać choćby w firmie Esselte która praktukuje ją już od 2002 roku (Zakład w Kozienicach), Kraft Foods Polska, MASTERFOODS Polska, czy Unilever Polska.