Przez ostatnie dekady akronim VUCA został bardzo rozpopularyzowany. Informacje o nim znajdziecie z pewnoscią na kartach internetu. Jest nieodłącznym elementem naszego obecnego życia. VUCA odnosi się do warunków, w jakich przyszło nam obecnie funkcjonować.
Po raz pierwszy akronim użyto w 1987 roku aby opisać lub rozważyć zmienność, niepewność, złożoność i niejednoznaczność ogólnych warunków i sytuacji opierając się na teorii przywództwa Warrena Bennisa i Burta Nanusa. Warto tu podkreślić że Ralph M. Stogdill wykazał, że istnieje niemal tyle różnych definicji przywództwa, ile osób próbowało zdefiniować to pojęcie. Wedle teorii Bennisa i Nanusa kluczem do zrozumienia przywództwa jest zrozumienie takich niuansów jak to, że:v Przywództwo to znajdowanie ścieżki, natomiast zarządzanie to podążanie ścieżką.v Przywództwo polega na robieniu właściwych rzeczy, zarządzanie zaś na robieniu rzeczy właściwie. Stąd wynika różnica między menedżerem a przywódcą: menedżer realizuje cudze plany i strategie organizacyjne, natomiast przywódca je kształtuje.Wróćmy do VUCA. Tłumacząc na język polski:
V = Volatility (zmienność)– Natura i dynamika zmian, a także natura i szybkość zmian wymusza i zmienia katalizatory. Zmiana jest nieodłącznym czynnikiem który nam towarzyszy.
U = Uncertainty (niepewność) – Brak przewidywalności, perspektywy niespodzianki oraz poczucie świadomości i zrozumienia problemów i zdarzeń. Niepewność jest również bardziej obiektywną cechą środowiska. Niepewne środowiska to te, które nie pozwalają na żadne prognozy, także nie na podstawie statystycznej. Im bardziej niepewny jest świat, tym trudniej przewidzieć.
C = Complexity (złożoność) – Multipleks sił, pomieszanie problemów, brak łańcucha przyczynowo-skutkowego i zamieszanie, które otacza organizację. Złożoność odnosi się do liczny otaczających nas czynników, im ich więcej, tym bardziej złożone jest środowisko, zatem trudniej je przeanalizować i dojść do racjonalnych wniosków.
A = Ambiguity (Dwuznaczność) – Zmętnienie rzeczywistości, możliwość błędnego odczytania i mieszane znaczenie warunków; przyczynowo-skutkowe zamieszanie. Patrząc na pozostałe hasła dochodzimy do wniosku, że im bardziej niejednoznaczny jest świat tym coraz trudniej go interpretować.
Możemy stwierdzić, że to co udało się liderom w epoce przemysłowej po prostu nie zadziała w szalejącej nieprzewidywalności ery VUCA. Każda organizacja może dostosować się jednak do VUCA poprzez:
Przyśpieszenie interakcji – w tej epoce prędkość jest ważniejsza niż doskonałość.
Demokratyzacje Informacji – bezpieczeństwo informacji jest ważne ale bezproblemowa komunikacja wewnątrz organizacji i możliwość podejmowania decyzji staje się ważniejsza.
Pchaj decyzje w dół do krawędzi organizacji, gdzie informacje są najświeższe i najbardziej istotne: kasa fiskalna, linia produkcyjna, centrum obsługi telefonicznej i przedstawiciele handlowi. (Dr. Sunnie Giles).
W świece VUCA życiem coraz częściej rządzi chaos i przypadek – świat staje się nieuporządkowany – zaburza to nasz psychologiczny wzorzec porządku, poczucia sensu i stabilizacji. Dodatkowo wszystko zaczyna stawać się coraz bardziej złożone, więc kluczową umiejętnością staje się odnajdywanie sensu w tym, co się dzieje i nas otacza. Nie jest to wcale proste, a stanie się to jeszcze trudniejszym, gdy uświadomimy sobie, a może i doświadczymy tego, że jako ludzie jesteśmy niedoskonali w swojej doskonałości. Największe wyzwanie to zaakceptowanie VUCA, zrozumienie i pogodzenie się z „rzeczywistością zmiany” oraz adaptacja do nowych warunków oraz poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań, unikanie rutynowych działań i próbowanie wciąż od nowa. Każda organizacja, musi się wykorzystywać porażkę, w celach rozwojowych. Zmienność należy przekuć na korzyść.
„Niektórym rzeczom służą wstrząsy; rozwijają się i rozkwitają pod wpływem zmienności, przypadkowości, nieładu i stresu; przygody, ryzyko i niepewność to ich żywioł”
Nassim Taleb
Stoimy u progu Ery zmian, w której będziemy potrzebować ludzi. W dobie robotyzacji i automatyzacji procesów potrzebny będzie człowiek, który potrafi pracować z innymi ludzmi, myśleć krytycznie, outside the box, który będzie inspirował i tworzył.